Vitamine D en de invloed op je immuunssysteem
Vitamine D is hot. En dat is eigenlijk al jaren zo maar door de recente pandemie wordt veel en extra onderzoek gedaan specifiek naar de effecten ervan op ons immuunsysteem. En de effecten van vitamine D op onze weerstand en immuniteit zijn niet alleen nu interessant, maar eigenlijk wel elk jaar in herfst en winter. Wat zijn de meest recente inzichten? En moet je nu wel of niet extra vitamine D slikken? Wat is wijsheid?
Allereerst: wat is Vitamine D?
Verrassing! Vitamine D is geen vitamine! Vitamine D is eigenlijk een (pro-)hormoon wat we zelf aanmaken onder invloed van zonlicht. Dit hormoon is essentieel voor een adequate werking van het immuunsysteem.
Vitamine D is een in vet oplosbare ‘vitamine’. Dat betekent dat je vitamine D moet innemen met vet omdat je lichaam het anders niet kan opnemen. Als je dus een supplement neemt, neem er dan 1 dat in olijfolie zit of neem je capsule in met wat vetstof.
Overigens kan je lichaam in vet oplosbare vitamines slechts beperkt opslaan. Een teveel ingenomen hoeveelheid verlaat je lichaam weer (via urine of gal). Je moet het dus ook regelmatig blijven innemen want je legt er geen voorraad van aan.
Vitamine D in mcg of IU eenheden
Vitamine D wordt vaak in verschillende eenheden weergegeven. Het wordt uitgedrukt in mcg (microgram ook geschreven als µm) of in IU (International Units) of IE (internationale eenheden). De rekensom om vitamine D van mcg naar IU (of IE) om te rekenen gaat als volgt: 2,5 mcg (of µm) = 100 IU. Dus 10 mcg is 400 IU.
De link tussen vitamine D en je immuunsysteem
Dit is waar het echt interessant wordt. Een groep onderzoekers en artsen waaronder Dr Gareth Davies (PhD Medical Physics, Imperial College, Londen) hebben een internationaal verbond gesloten om regeringen aan te moedigen de dagelijkse aanbevolen inname van vitamine D te verhogen naar 4000 IU (100 mcg). Voor Nederland zou dit een vertienvoudiging (of vervijfvoudiging in het geval van ouderen) betekenen van de huidige norm.
Uit hun onderzoek blijkt dat als het vitamine D niveau hoog is, het aangeboren immuunsysteem sterk is. Dit is de eerste verdedigingslinie van ons lichaam. In veel gevallen kan ons eigen aangeboren immuunsysteem een indringer al zelfstandig verslaan.
Van maart t/m juli heeft Dr Davies fulltime als onafhankelijk coronavirus researcher gewerkt en sindsdien zet hij zijn onderzoek parttime verder. Hij stelt “voor de meeste mensen is het idee dat een simpel en alom verkrijgbaar supplement echt kan helpen om een pandemie te helpen bestrijden zo belachelijk dat ze het niet echt serieus nemen” en vaak afdoen als een verkooppraatje van de supplementen industrie. (1)
Maar zijn onderzoek dat in mei voorgepubliceerd is (2) en methodes uit fysica, data analyse en artificiële intelligentie combineert, toont aan dat een vitamine D tekort leidt tot ernstige Covid ziekte door het Sars-Cov-2 virus. Een conclusie die ze trekken uit 1,6 miljoen data punten van overleden en herstelde patiënten uit 240 verschillende wereldwijde locaties.
Mike Gleeson, professor of exercise biochemistry bij Loughborough University geeft aan dat een dagelijkse dosis van 10 mcg (of 400 IU) niet voldoende zou zijn voor iemand die een tekort heeft om weer op een adequaat niveau te komen. (3) Hij zegt: “Het is goedkoop en veilig en hoewel het een besmetting niet kan voorkomen, is er een grote kans dat het de symptomen kan verminderen en het herstelproces kan versnellen. Niets wat je consumeert kan besmetting voorkomen, maar sommige dingen kunnen het proces wel beïnvloeden.”
“Als er een gevaar voor overdosering is, waarom krijgen we dit dan niet als we teveel in de zon zitten?”
Zorgen over een Vitamine D overdosis…
Waarom wordt de huidige richtlijn dan niet per direct verhoogd? Waarschijnlijk zijn overheden terughoudend uit vrees dat een overdosering vitamines schadelijk zou zijn. Dr Davies is vrij stellig over de gevaren van een overdosis van vitamine D. Hij begrijpt eigenlijk niet waar die bezorgdheid vandaan komt, zeker niet tijdens een pandemie. Hij vermoed dat het uit onwetendheid komt. Het is immers een pro-hormoon (en dus geen vitamine) dat we zelf aanmaken wanneer we in de zon komen. “Als er een gevaar voor overdosering is, waarom krijgen we dit dan niet als we teveel in de zon zitten?”
Voor wie geldt nu een advies om extra vitamine D te slikken?
- Voor iedereen die te weinig onbedekt buiten komt: als je minder dan 30 minuten per dag tussen 11 en 15u buiten in een krachtige (!) zon komt. Een krachtige zon is er eentje waarbij je je eigen schaduw kan zien. In herfst en winter is de zon vaak niet krachtig genoeg of gewoon simpelweg afwezig in onze contreien. Let erop dat zonnecrème in de zomer ook de opname belet.
- Voor iedereen (jong en oud) met een getinte of donkere huid: een donkere huid maakt namelijk minder vitamine D aan.
- Iedereen boven de 50: dit geldt vooral voor vrouwen in verband met de opname van calcium. Vitamine D is nodig om calcium uit voeding op te nemen.
- Iedereen boven de 70: naarmate onze huid veroudert, is ze ook minder in staat om vitamine D aan te maken.
Hoe weet je of je een vitamine D tekort hebt?
Wil jij zelf testen of jij baat zou kunnen hebben bij een supplement? Doe dan hier een zelftest. Om helemaal zeker te weten of je op dit moment een tekort hebt of baat hebt bij een supplement, kan je best bij je huisarts een bloedtest laten doen. Als je vermoed dat je een (ernstig) tekort hebt, is dit zeker aan te raden.
Hoeveel vitamine D heb je nodig?
De afgelopen jaren is het advies van de wereldgezondheidsorganisatie al omhoog gegaan. Ook is het maximale toegestane niveau dat in een supplement veilig verkocht mag worden al in 2016 verhoogd naar 75 mcg (3000 IU) en toch blijkt dat nog steeds meer dan de helft van de vrouwen in ons land boven 50 jaar een tekort heeft. Bijna 60% van de huisartsbezoekers heeft een vitamine D tekort. (4)
De huidige richtlijnen zijn een suppletie van 10 mcg (400 IU) behalve voor ouderen boven de 70 jaar, daar geldt een advies van 20 mcg (800 IU) per dag voor. (5)
En toch zijn er nog zo veel mensen met een tekort. Zou dit kunnen betekenen dat het Nederlandse suppletie advies toch te laag is? Of dat we simpelweg te weinig vitamine D binnen krijgen omdat we te weinig extra vitamine D innemen?
Hoe kies je een goed vitamine D supplement?
1. Gewenste Vitamine D dosering
Kies voor een supplement dat in ieder geval niet minder dan 10 mcg (of 400 IU) vitamine D bevat. Let ook op de hoeveelheid per capsule. Vaak staat op een verpakking een bepaalde dosering maar bereik je dit pas als je 2 of 3 capsules per dag inneemt. Dit is niet altijd even handig. Het huidige advies kan onvoldoende zijn om een tekort aan te vullen. Persoonlijke adviezen over dosering vraag je best bij je arts.
2. Kies voor een vitamine D in olie
Kies liefst voor vitamine D die in een vetstof zit. Dit kan een vloeibare olie zijn of een capsule gemaakt van olijfolie. Dit is belangrijk omdat je vet erbij nodig hebt om deze vitamine in je lichaam op te nemen.
3. Vitamine D2 of vitamine D3?
Daarover kunnen we kort zijn: verkies altijd vitamine D3 ook wel cholecalciferol genaamd omdat dit lichaamseigen is en dus veel beter opgenomen wordt.
Op zoek naar een vitamine D capsule die al deze eigenschappen combineert? Bestel dan de Live Puri vitamine D3 capsules hier:
Zijn er nog andere supplementen die je immuunsysteem helpen?
ISIN (international Society For Immunonutrition), een non profit organisatie van wetenschappers, clinici en gezondheidsprofessionals, heeft in maart 2020 een statement naar buiten gebracht met enkele aanbevelingen. Over vitamine D zeggen ze dat iedereen met een tekort of aanbeveling 10 mcg (400 IU) tot 100 mcg (4000 IU) zou moeten innemen. Daarnaast is hun advies aan vooral ouderen om dagelijks vitamine E (134 mg tot 800 mg), zink (30 mg tot 220 mg) en vitamine C (200 mg tot 2 g) in te nemen ter bevordering van de eigen afweer. (6)
Bronnen
- Nutraingredients Covid 19 scientists raise the vitamin D alarm
- Medrxiv voorpublicatie: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.05.01.20087965v3
- Nutraingredients UK gov urges vit D supplementation in fight against Covid 19
- IVG dagdosering Maximale dagdosering vitamine D opgehoogd
- Voedingscentrum vitamine D
- ISIN statement Comunicado Covid 19